به گزارش پایگاه خبری جامعه خبر حجت الاسلام سید محمد خاتمی رئیس دولت اصلاحات در جمع گروهی از دانشجویان اصلاح طلب گفت: اینکه جامعه مدنی ریشه در مدینه‌النبی دارد به این معنی نیست که معیارهای همان نظام قبیه‌ای و تناسب با زمان و مکان باید عیناً اجرا شود؛ این محال استرا نباید تحریم کرد چون تنها راه اعمال نظر مردم است.

*انتخابات را نباید تحریم کرد چون تنها راه اعمال نظر مردم است بلکه باید تلاش شود با روش‌های اصلاح‌طلبانه، کاستی‌های موجود را رفع کرد؛ یادآوری می‌کنم لزوم شرکت در انتخابات، غیر از لیست دادن در انتخابات است. به چه قیمتی باید لیست داد؟ باید شرایطی فراهم شود که بتوان خود را به ارائه لیست قانع کرد.

*جامعه مدنی ما همان ویژگی‌های جامعه مدنی مدرن را دارد به علاوه بعضی اصول و معیارهایی که در دین ما هست نیز باید در آن لحاظ شود اما بدبختانه چهره‌ای که گاه از دین نشان داده می‌شود، موجب شده قالب، محتوا را از بین ببرد و دین فقط برخی مناسک و ظواهر دانسته شود و متأسفانه در حال حاضر عمدتا ملاک، ظواهر است در حالی که ظواهر بدون محتوا می تواند مضر هم باشد. لازمه قطعی بندگی خدا به معنایی که در اسلام است، آزادی و آزادگی است اما متاسفانه بندگی خدا در دفاع از اسلام به بندگی سلطان بدل شده و هر کس مطیع‌تر، مقرب‌تر و مطلوب‌تر! نباید اجازه دهیم قالب‌ها، معیارهای اصلی را بپوشانند.

*اینکه جامعه مدنی ریشه در مدینه‌النبی دارد به این معنی نیست که معیارهای همان نظام قبیه‌ای و تناسب با زمان و مکان باید عیناً اجرا شود؛ این محال است؛ جامعه مدنی معنا و مقومات خاص خود را دارد و سازگار با روزگار ماست. منتهی ما به عنوان مسلمان نمی توانیم در شکل گیری جامعه مدنی ارزش‌های اصلی و بنیادین دین را نادیده بگیریم.

*نمی‌توانیم برداشت‌هایی از اسلام که متعلق به قرن‌های پیش بوده و شاید مسایل آن زمان را تا حدودی حل می‌کرده را ابدی و جاودانی به حساب آوریم زیرا این به معنی عدم جاودانگی دین خواهد بود.

*پیامبر (ص) نیامد نظام‌های موجود را بهم بزند بلکه فقط سعی کرد محتوای آن را عادلانه و انسانی و الهی کند؛ نظامی که مردم انتخاب و برپا می کنند باید، عادلانه باشد و کرامت انسان در آن حفظ شود و نباید ظلم باشد. فرض بگیرید در شرایطی که عرف زمانه تغییر کند و بشر به راهکارهای جدیدی در اداره امور خود برسد، اگر پیامبر بود آن را تایید و بر ضرورت محتوای عادلانه تاکید نمی‌کرد؟ پیامبر نیامده قسط را به‌پا کند بلکه پیامبر، معلم و مربی است و مردم باید آگاه شوند تا خود بتوانند قسط را برپا کنند.

*ممکن است کسانی اسلام را قبول نداشته باشند اما من معتقدم به لحاظ جامعه شناسی در کشورهایی نظیر ایران، حذف اسلام و سنت امکان‌پذیر نیست.

*ما در این قرن و این نقطه دنیا و این شرایط پیرامونی، تنها راهی که برای نجات و آزادی و آبادانی و دفع خطرات کشور می‌شناسیم، تحقق جمهوری اسلامی است؛ شاید فردا چیزی بهتر بیاید و بتواند جایگزین شود اما در حال حاضر همین راه وجود دارد و با درک زمانه. باید بتوانیم اسلام را طوری درک کنیم که با زندگی امروز سازگار باشد و البته نواقصی که در دنیای مدرن هست نیز رفع شود و منظور ما آن اسلامی نیست که با هیچ یک از حقوق انسان و بشر و زنان و جامعه سازگار نیست و انسان‌ها را برده می‌خواهد. روح اسلام این نیست و هیچ وقت هم نبوده و در زندگی بزرگان دین چنین اثری را نمی‌بینیم. من از جمهوری اسلامی دفاع می‌کنم اما جمهوری به معنای واقعی کلمه و اسلام سازگار با مقومات جمهوری.

*روح جریان اصلاح‌طلبی این است که نه می توان سنت را کنار گذاشت و نه آنچه در دنیای جدید پدید آمده است قابل انکار است ولی هم در سنت و هم از آنچه از غرب به ما رسیده، باید اجتهاد کرد و متناسب با اقتضائات زمانه گام برداشت.

*باید به مردم گفته شود چه کارهایی «می‌خواهیم» انجام دهیم و چه کارهایی «می‌توانیم» انجام دهیم. حفظ هویت مردمی و اصلاح‌طلبی و صدای مردم بودن و شجاعت برای اجرای برنامه‌های پیشنهادی مهم است.

*خطرات زیادی کشور را تهدید می‌کند؛ ایران سرمایه بزرگی است و میراث ما، میراث بزرگ و ارزشمندی است که باید حفظ کنیم و نباید لطمه بخورد.

لازم به ذکر است، در ابتدای این دیدار دانشجویان به بیان دیدگاه‌ها و انتقادهای خود پرداختند و از عملکرد شورای عالی اصلاح طلبان، عدم انسجام اصلاحات، مشخص نبودن برنامه‌ها و استراتژی آینده این جریان، محافظه کاری شدید و عملکرد مجلس و شوراهای شهر انتقاد کردند.