پایگاه خبری جامعه خبر| سید هادی کسایی زاده روزنامه نگار و مدرس خبر| یکی از مهمترین بخش ها قبل از انجام هر مصاحبه ای نوشتم سوالات مصاحبه است. البته طرح سوال بستگی به نوع مصاحبه دارد. مصاحبه شما حضوری، تلفنی، پیامکی، تلگرامی و… است یا نه؟

نحوه طرح سوال برای مصاحبه های حضوری را بیان می کنم و در آینده سایر مصاحبه را به آن می پردازم …

سر دیوید پارادین فراست خبرنگار انگلیسی با 50 سال سابقه خبرنگاری در بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی برجسته جهان از جمله بی‌بی‌سی، آی‌تی‌وی، ای‌بی‌سی و ان‌بی‌سی و الجزیره سابقه دارد. او خبرنگاری بود که با نیکسون رئیس جمهور آمریکا پس از جنگ ویتنام مصاحبه کرد. او قبل از مصاحبه با نیکسون ۶ ماه وقت داشت تا سوال طرح کند. زندگی خود را فروخت را رضایت نیکسون را برای این مصاحبه بگیرد و خود را در اتاقی در یک هتل محبوس کرد تا سوالاتش را طرح کند و پس از طرح سوال آنها را در صندوق امانات یک بانک گذاشت.

خب یعنی چی؟

گرفتید موضوع را؟

ارزش طرح سوالات در این سطح است. یعنی اگر می خواهید مصاحبه خوب و موفقی داشته باشید باید برای طرح سوالات وقت بگذارید. یادم هست برای مصاحبه هایی که با مسئولان داشتم ۷ روز قبل زندگی نامه و مسیر زندگی و مدیریتی آن فرد را مطالعه می کردم. حتی با راننده و اطراغیان او مرتبط می شدم تا خصوصیات آن فرد را بدانم. نقاط ضعف و قوت او در مدیریت و حوزه مسئولیتش را به دست می آوردم.

این بخشی از کار بود تا مدیریت مصاحبه را به دست بگیرم. طرح سوالاتم به نحوی بود که به سمت مردم و توسعه کشور باشد نه اینکه با سوالات زرد و پاسخ های زرد خودم و رسانه هم را گول بزنم و ته مصاحبه خاصیتی برای کسی نداشته باشد.

خبرنگاری که می خواهد طرح سوال برای مصاحبه داشته باشد باید اولا در آن حوزه خبری مسلط و با سابقه باشد و دوم اینکه قوانین و برنامه ها و اقدامات انجام شده و نشده را در آن حوزه به درستی بداند و مطالعه کرده باشد.

تو بعنوان خبرنگار باید در سوالاتت به دنبال حل مساله و فرصت دادن برای رفع چالش به مدیر باشی و اصلا به سمت محاکمه کردن مدیر نروی چون شاید آخرین مصاحبه تو رقم بخورد.

وقتی مدیر یا همان مصاحبه شونده بداند سوالات چالشی تو برای کمک به او است به تو اعتماد می کند.

یادم هست وقتی خبرگزاری مهر بودم با سعادتیان مدیرکل ثبت اسناد استان تهران مصاحبه داشتم. (تصور می کنم هنوز هم مدیرکل است) سعادتیان نخستین بار بود مصاحبه مشروح با خبرنگار تخصصی حوزه داشت. در طول مصاحبه سوالات متعددی داشتم اما سمت و سوی مصاحبه را به سمت بهبود وضعیت بردم چون بخشی از سوالات خبرنگار از پاسخ های مصاحبه شونده ایجاد می شود.

تیتر خبر من این بود … (فرشتگان از اسناد تهران نگهداری می کنند) چون بخشی از مصاحبه در مورد این بود که اسناد تهران وضعیت خوبی برای نگهداری ندارندحتی مکان مناسب و دوربین مدار بسته و امنیت وجود ندارد. این تیتر و مصاحبه موجب شد تا بودجه خوبی تخصیص داده شود و حال اسناد بهتر شود. سعادتیان می گفت مدیران استان ها من را به اسم فرشتگان از اسناد نگهداری می کنند صدا می کردند یعنی این تیتر اینطور تاثیر گذار بود.

پس نتیجه می گیریم داشتن اطلاعات کافی و لازم از حوزه خبری- شخصیت فرد و عملکرد مصاحبه شونده- اشراف به برنامه و سیاست ها و اقدامات مجموعه تحت امر مصاحبه شونده در مصاحبه ها با مدیران لازم ضروری است.

این مبحث به طور کارگاهی تمرین می شود چون اصول مصاحبه و طرح سوال یک مبحث مهمی در تدریس علوم خبرنگاری است که ۴ جلسه ۸ ساعته زمان می برد که بخشی از نکات ارائه شد. در مباحث اصول مصاحبه شخصیت شناسی- نورپردازی- دکوراسیون-عکاس- صورت و حرکات بدن- پذیرایی- هدیه- کاغذ- سوالات- پاسخ ها- زمان و مکان و غیره … هر کدام مباحث خودش را دارد.